Τα κέδρα της Φυτειάς

Το άναμμα των κέδρων τα μεσάνυχτα της 24ης Δεκεμβρίου αποτελεί ένα τοπικό έθιμο του οποίοι οι ρίζες χάνονται στο βάθος του χρόνου. Το έθιμο διατηρήθηκε από γενιά σε γενιά μέχρι σήμερα.

Παρακάτω παρατίθεται άρθρο της Έλσας Φανάρα σχετικό με το έθιμο.

Με μια ζεστή αγκαλιά και με μια μεγάλη φωτιά υποδένονται το χαρούμενο μήνυμα, τη γέννηση του Θεανθρώπου, οι κάτοικοι της Φυτειάς. Ένα έθιμο που κρατάει εδώ και χρόνια και μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Η συγκέντρωση των κέδρων και το άναμμα της φωτιάς αποτελουσε πάντα μια ιεροτε­λεστία. Από τις αρχές Νοεμβρίου οι κάτοικοι του χωρίου και συ­γκεκριμένα οι μαθητές, αγνοώντας το κρύο και τις άσχη­μες καιρικές συνθήκες συγκέντρωναν τα κέδρα για τη με­γάλη βραδιά: Την προπαραμονή των Χριστουγέννων. Σχεδόν κάθε Κυριακή, τον καιρό που ακόμη το σχολείο ή­ταν ανοιχτό (350 μαθητές είχε κάποτε το Δημοτικό της Φυτειάς) ανέβαιναν τις πλαγιές προς τη Μαρουσια για να κόψουν κέδρα, προσέχοντας κάθε χρόνο να κόβουν από διαφορετικά σημεία.

Οι μέρες κυλούσαν όμορφα και η προετοιμασία συνεχιζό­ταν κανονικά, ώσπου έφτανε η εβδομάδα πριν τα Χρι­στούγεννα και τότε τα παιδιά κουβαλούσαν στην πλατεί­α τα κέδρα που είχαν συγκεντρώσει. Τότε, παλιά, προπα­ραμονή, όσα παιδιά του χωριού πήγαιναν σχολείο, έφτια­χναν ένα μεγάλο αστέρι που το τοποθετούσαν πάνω σ' έ­να ξύλο μ' ένα κερί επάνω και με οδηγό το φως του κε­ριού, έβγαιναν να ψάλλουν τα κάλαντα και να μεταφέ­ρουν το θείο μήνυμα από σπίτι σε σπίτι."Κόλιντα, κόλιντα και Χριστός γεννιέται..."

Οι παρέες συναντιόταν στα σοκάκια και τα στενά δρομά­κια του χωριού, δίνοντας ραντεβού το βράδυ στην πλα­τεία. Τα σακουλάκια γέμιζαν από φιλοδωρήματα με ξυλοκέρα­τα, ξερά δαμάσκηνα, σύκα και λίγα κέρματα που έμπαι­ναν στον κοινό κουμπαρά για το σχολείο του χωριού.Τα κόλιντα σταματούσαν λίγο πριν τις 12 το βράδυ. Ηταν η ώρα που μικροί και μεγάλοι συνέχιζαν τη γιορτή στη πλατεία του χωριού, εκεί όπου είχε στηθεί ένα μεγάλο βουνό από κέδρα, έτοιμο να παραδοθεί στις φλόγες για την υποδοχή του Χριστού που θα γεννιόταν την επόμενη νύχτα, για να ζεσταθεί το νεογέννητο θείο βρέφος. Το "πυρ" πάντα το έδινε ο πρόεδρος του χωριού ή οι δάσκα­λοι και στη συνέχεια όλο το βράδυ οι κάτοικοι τραγουδού­σαν χριστουγεννιάτικα τραγούδια, πίνοντας ρακί και κόκ­κινο κρασί.

Το ξημέρωμα έβρισκε όλους έξω στην πλατεία του χω­ριού. Μόλις έσβηνε και το τελευταίο τσάκνο τότε όλοι γύ­ριζαν στα σπίτια τους για τις τελευταίες Χριστουγεννιάτι­κες προετοιμασίες.

Ξημερώματα, ανήμερα της μεγάλης γιορτής, τα δρομάκια γέμιζαν από κόσμο που πήγαινε στην εκκλησία. Το τραπέζι της πρώτης μέρας στρωνόταν λίγο πιο νωρίς από το μεσημέρι. Το γουρουνάκι, ψητό ή τηγανητό και το κόκκινο κρασί έχουν την τιμητική τους αυτές τις μέρες.

Το κάψιμο των κέδρων αποτελεί ακόμη και σήμερα ένα ξεχωριστό έθιμο που γί­νεται κάθε χρόνο στη Φυτειά και δεν εί­ναι λίγοι εκείνοι που επισκέπτονται την προπαραμονή το χωριό για να ζήσουν τη ξεχωριστή εμπειρία του εθίμου.

Ακόμη και όταν οι καιρικές συνθήκες δεν είναι και τόσο καλές τα κέδρα θα ανάψουν στη Φυτειά. Είναι μια υπόσχεση που έχουν δώσει οι κά­τοικοι του χωριού στους παλιότερους. Είναι η κληρονομιά που έχουν αφήσει οι παλιότερες γε­νιές και πρέπει να τη διαφυλάξουν και να τη συνεχίσουν οι ερχόμενες. Είναι η ιστορία του τό­που τους.

Έλσα Φανάρα

"Κόλιντα κόλιντα ... και Χριστός γεννιέται ... γεννιέται και ζεστένεται απ' τη φωτιά των κέδρων", Λάμδα, Δεκέμβριος 2002, 6-10