Εμμανουήλ Ξυνάδας

Εμμανουήλ Ξυνάδας

Η επίσκεψη του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου στη Βέροια (17-12-1925)

Η δικτατορία του Θεόδωρου Δ. Πάγκαλου διήρκεσε από τον Ιούνιο του 1925 μέχρι τον Αύγουστο του 1926. Κατά τη διάρκειά της ο ίδιος ο δικτάτορας ταξίδευε σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Στις 17 Δεκεμβρίου 1925 αφίχθη στη Θεσσαλονίκη ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος. Σκοπός του ταξιδιού, σύμφωνα με δηλώσεις του ιδίου, ήταν η περιοδεία στη μακεδονική ύπαιθρο και η θεραπεία τυχόν τοπικών αναγκών. Παράλληλα, το ταξίδι του δικτάτορα θα πρέπει να συνδυαστεί με τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, για τις οποίες ο ίδιος δήλωσε ότι ο λαός επρόκειτο να ψηφίσει το δημοτικό άρχοντα που αυτός επιθυμεί, σύμφωνα με τις δημοκρατικές αρχές. Ο ουσιαστικό λόγος της επίσκεψης του όμως, σχετίζεται μάλλον με τη διερεύνηση της δυναμικής του κινήματος στην ελληνική ύπαιθρο και την περαιτέρω πορεία και δράση του σε μια εποχή, που, ήδη, είχαν ξεκινήσει οι προσπάθειες ανατροπής του.

Μεταξύ των μακεδονικών πόλεων, τις οποίες επισκέφτηκε ο Πάγκαλος ήταν και η Βέροια. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του Τύπου, έφτασε στην πόλη το απόγευμα της Πέμπτης 17 Δεκεμβρίου 1925, προεχόμενος από τη Θεσσαλονίκη. Κατά την ολιγόωρη παραμονή του στην πόλη επισκέφθηκε τη στρατιωτική λέσχη όπου παρατέθηκε δεξίωση προς τιμήν του. Εκεί, είχε την ευκαιρία να επικοινωνήσει με αξιωματικούς της 10ης Μεραρχίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα. Ο Πάγκαλος αναχώρησε από τη Βέροια τα μεσάνυχτα με κατεύθυνση της Θεσσαλονίκη.

φιξις κ. Παγκάλου

Τν 8.15 μ.μ. τς Πέμπτης 17ης τρέχοντος, αφίκετο, Πρωθυπουργός κ. Πάγκαλος συνοδευόμενος πό το Γενικο Διοικητο κ. Παναγιωτοπούλου κα τοπάσπιστο του, γενόμενος δεκτός ν τ Σιδ. Σταθμπ το Μεράρχου κ. Σταυριανοπούλου τν λοιπν στρατιωτικν κα πολιτικν ρχν κατευθυνθες ες τν Στρατιωτικν Λέσχην που γένετο δεξίωσις. Τν 10ην μ.μ. νεχώρησεν κ. Πρωθυπουργς μετά τς κολουθίας του πιστρέφων ες Θεσσαλονίκην.
στήρ, 20-12-1925

Περισσότερα βλ. Εμμανουήλ Γ. Ξυνάδας, "κ το τύπου… Επισκέψεις πολιτικών αρχόντων στην Ημαθία κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Οι επισκέψεις των Στρατηγών Τσερούλη (7-7-1925) και Πάγκαλου (17-12-1925) στη Βέροια", Χρονικά Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας, 23 (Μάι - Αυγ. 2014), 52-57.

Διαβάστε περισσότερα...

Εκδότες φωτογραφικού υλικού, μετά την απελευθέρωση

papaxristodoulouΚατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου κυκλοφόρησε μεγάλος αριθμός CartesPostales, ενώ πολύτιμο φωτογραφικό υλικό προέρχεται από φωτογράφους μονάδων του γαλλικού στρατού, οι οποίες είχαν στρατοπεδεύσει στην πόλη από το έτος 1916 έως το έτος 1918. Μέρος του συγκεκριμένου υλικού εκδόθηκε στη Γαλλία.

gounarisΤην ίδια εποχή δραστηριοποιούνταν εκδοτικά ο Ιωάννης Γούναρης, ο οποίος το έτος 1924 εξέδωσε την πρώτη εφημερίδα της Βέροιας τον Αστέρα. Μεταξύ της εκδοτικής παραγωγής του Γούναρη, πολύ νωρίτερα από τον Αστέρα, περιλαμβάνονταν και CartesPostales με τοπία και αξιοθέατα της Βέροιας. Παράλληλα, CartesPostales με θέματα Βέροιας εξέδιδε και ο Ν. Παπαχριστοδούλου από την Έδεσσα, ο οποίος πιθανότατα προηγήθηκε του Γούναρη στην εκδοτική δραστηριότητα.

Κοινό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω εκδόσεων είναι οι γαλλικές επιγραφές τις οποίες φέρουν οι κάρτες, ενώ οι Γούναρης - Παπαχριστοδούλου τη γαλλική σημείωση (λεζάντα) συνόδευαν με ελληνική μετάφραση.

Διαβάστε περισσότερα...

Έπαρση της ελληνικής σημαίας στη Βέροια, λίγο καιρό μετά την απελευθέρωσή της (1-12-1912)

Όπως είναι γνωστό, η Βέροια απελευθερώθηκε από τον οθωμανικό ζυγό στις 16 Οκτωβρίου 1912, κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου και στην πορεία του “Ελληνικού” για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.
Την ημέρα της απελευθέρωσης, οι οθωμανικές αρχές της πόλης είχαν υψώσει λευκή σημαία στο Διοικητήριο της πόλης, δείγμα της οικειοθελούς παράδοσης στον προελαύνοντα ελληνικό στρατό, ενώ πολλοί ήταν οι κάτοικοι που βγήκαν να υποδεχτούν το “Ελληνικό” κρατώντας στα χέρια τους την ελληνική σημαία.
ΒεροιώτηςΛίγο καιρό αργότερα, η ζωγράφος Θάλεια Φλωρά – Καραβία περιγράφει την έπαρση της ελληνικής σημαίας στο Δημαρχείο της πόλης. Σύμφωνα με αυτήν, την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 1912 έγινε επίσημη έπαρση της ελληνικής σημαίας στην οποία παραβρέθηκαν όλες οι αρχές, ενώ η πόλη είχε γεμίσει αξιωματικούς και στρατιώτες.
Να πως περιγράφει η Θάλεια Φλωρά – Καραβία το γεγονός: «Τήν Κυριακή ἒγινεν ἐπισήμως ἡ ἀνύψωσις τῆς Ἑλληνικής Σημαίας στή Δημαρχία μέ ὡραία στρατιωτική παράταξι, κι' ἐγέμισαν οἱ δρόμοι ἀπό πιλίκια και λόγχες Ἑλληνικές. Ὁ προσωρινός γραμματεύς τοῦ Τούρκου Δημάρχου κ. Κανάκης, διδάσκαλος, ἐχαιρέτησεν ἐκ μέρους του τήν ἀνύψωσιν τῆς σημαίας μέ τούς ἑξῆς περίπου λόγους: “Ἐκφράζω τήν εὐγνωμοσύνην καί χαράν μου διά τήν ἀναιμωτί κατάληψιν τῆς πόλεως Βερροίας ὑπό τοῦ ἀνδρειωτάτου Ἑλληνικού στρατού ὁδηγούμενου ὑπό τής Α.Υ. τοῦ συνετωτάτου, εὐγενέστατου καί γενναιοψύχου Διαδόχου τοῦ Ἑλλ. θρόνου, ὃν εἲθε ὁ Πανάγαθος νά σκέπη καί προστατεύη εἰς πᾶν ἐθνωφελές ἒργον πρός δόξαν καί τιμήν τοῦ εὐγενοῦς Ἑλληνικού ἒθνους, ὃπερ ἐχρησίμευσεν ὁ μόνος ὁδηγός καί σύμβουλος τῶν νεωτέρων ἐθνῶν. Δηλῶ ὃτι τάσσομαι μετ' ἀνέκφραστου εὐχαριστήσεως μετά τῆς ἀρχαιότατης πόλεως Βερροίας ὑπό τήν λαμπράν καί ἒνδοξον σημαίαν τοῦ Ἑλλ. Βασιλείου καί παρακαλῶ ὃπως μέ καθοδηγῆ εἰς τό δυσχερές μου ἒργον ἓνεκα τῆς ἀγνοίας τῶν φιλοπροόδων καί δικαίων Ἑλληνικῶν νόμων.» Ἐν τέλει ἐζητωκραύγασεν ὑπέρ τοῦ Βασιλέως, τοῦ Διαδόχου, τοῦ στρατοῦ καί τῶν ἀντιπροσώπων τῆς Ἑλλ. Κυβερνήσεως».

Περισσότερα για την επίσκεψη της Θάλειας Φλωρά - Καραβία στη Βέροια βλ.: Θάλεια Φλωρά - Καραβία, Εντυπώσεις από τον πόλεμο του 1912 - 1913, Αθήνα, 2012 και Αντώνης Γκαλίτσιος, "Η απελευθέρωση της Βέροιας μέσα από ενθυμήσεις της Θάλειας Φλωρά - Καραβία", Χρονικά Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας, 6 (Ιουλ.-Αυγ. 2009), 17-18.

 

Διαβάστε περισσότερα...

Ξένοι περιηγητές στη Βέροια

Στην έννοια του περιηγητή περιλαμβάνονται όλοι εκείνοι οι διπλωμάτες, στρατιωτικοί, αρχαιολόγοι, γεωγράφοι, δημοσιογράφοι ή ακόμα και απλοί ταξιδευτές, οι οποίοι επισκέφθηκαν τη Βέροια και οι εντυπώσεις τους αποτυπώθηκαν σε διάφορες εκδόσεις του παρελθόντος.

Οι περισσότερες πληροφορίες για την επίσκεψη περιηγητών στη Βέροια αναφέρονται στον 19ο και στις αρχές του 20ου αιώνα. Πριν το 19ο αιώνα, μεταξύ άλλων, τη Βέροια είχε επισκεφτεί και ο Τούρκος περιηγητής Elviya Celebi, το έτος 1668, και οι εντυπώσεις του καταγράφηκαν στο έργο του Seyahatname (Ταξιδιωτικό), αποτελούμενο από δέκα τόμους.

Κατά το 19ο αιώνα, το έτος 1831, ο Ε. Μ. Cousinéry, γραμματέας και πρόξενος της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη, στο έργο του Περιήγηση στην Μακεδονία (Voyage dans la Macédoine) περιλαμβάνει χαρακτικά πού απεικονίζουν μακεδόνικα νομίσματα, πολλά από τα όποια κόπηκαν στη Βέροια. Επίσης, υπάρχουν αναφορές σε μνημεία της πόλης, όπως π.χ. στα αρχαία τείχη και τον μεσαιωνικό πύργο. Ένας άλλος Γάλλος περιηγητής ο Emille Isambert δίνει πληρέστερη περιγραφή της πόλης αναφερόμενος στις συνοικίες και τα μνημεία της. Τέλος, ο Α. Delacoulonche αναφέρεται αναλυτικότερα στις διαδοχικές επισκέψεις του στα τζαμιά και τις εκκλησίες, τα χριστιανικά, μουσουλμανικά και εβραικά νεκροταφεία αλλά και στα ιδιωτικά σπίτια. Αξίζει να αναφερθεί ότι και οι Γάλλοι Heuzey και ο Pouqueville βρέθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Ημαθίας καθώς μέσα από τα συγγράμματά τους δίνουν πληροφορίες για τις επισκέψεις τους.

Εκτός από τους Γάλλους περιηγητές τη Βέροια επισκέφθηκε και ο Άγγλος αξιωματικός W.M. Leake, χωρίς να δίνει ιδιαίτερες πληροφορίες από την παραμονή του στην πόλη.

Τέλος, εντυπώσεις από την πόλη περιλαμβάνουν στα έργα τους και οι Γερμανοί Struck και Mpaideker, οι οποίοι επιμένουν ιδιαίτερα στην περιγραφή της πόλης και των κατοίκων της δίνοντας παράλληλα αριθμητικά στοιχεία που αφορούν την θρησκευτική, την κοινωνική, την οικονομική ζωή κ.α.

Τα παραπάνω στοιχεία είναι λίγα από τα πολλά, τα οποία μπορούν να παρουσιαστούν σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα.

Διαβάστε περισσότερα...

Επικοινωνία - Όροι χρήσης

Επικοινωνία 

Διεύθυνση
Παύλου Μελά & Μπιζανίου Βέροια Τ.Κ 591 00
Τηλέφωνο  
2331078127 - 2331078100
Email: info@veriahistory.gr
Όροι Χρήσης
Ιστοσελίδας
 

Δήλωση προστασίας προσωπικών δεδομένων
  Σημείωμα 
Ο δικτυακός χώρος veriahistory.gr βρίσκεται σε περίοδο δοκιμαστικής λειτουργίας και υπόκειται σε συνεχόμενες λειτουργικές και δομικές αλλαγές καθώς και συνεχόμενη προσθήκη περιεχομένου